Gijs Frieling : ‘’Een kunstenaar is een mens van ideeën.’’

Gijs Frieling gaf op 23 mei voor de Vriendenkring Koepel Kathedraal een lezing over zijn werk. Daarbij stond centraal zijn mozaïek ‘’De Goede herder’. Deze kwam er in 2021 boven het centrale toegangsportaal en de zijportalen.

Als lid van de Vriendenkring KoepelKathedraal geniet ik steeds weer van de verenigingsavonden. Deze openen doorgaans met een muzikaal gedeelte. Zo speelde Ton van Eck op 23 mei het klavecimbel. Daarna volgt een interessante lezing over een kunstwerk in de kathedraal. Tenslotte eindigt de avond met een gezellig samen zijn in de horecahoek van de kathedraal.

Gijs Frieling over zijn drijfveer

Gijs Frieling (1966) studeerde schilderkunst  van 1986-1994 aan de Rietveld Academie. ‘’Daar ontdekte ik de kunstenaar als een mens van ideeën. Daarbij zoekt hij een passend medium. Overal in de wereld zijn ideeën. Door het maken van kunstwerken worden deze belichaamd. ‘’Ik leer van iedereen en gebruik alle ideeën. ’’, vertelde Frieling aan het begin van zijn voordracht.
Als mensenmens ziet hij kunst niet als een vorm van zelfexpressie. Begin jaren ’90 verliet hij zijn atelier. ‘ Want wat voor leven leidde ik eigenlijk zo in mijn eentje? Ik zocht naar een manier om meer onder de mensen te zijn. ‘’

Samen werken aan een kunstwerk

Dat leidde tot het samen werken aan een kunstwerk. ‘’Samen met de opdrachtgever en de assistenten. Daarbij gaf ik ieder de ruimte voor een eigen inbreng. Zo kreeg elk teamlid een eigen handschrift voor wat betreft de kleuren en achtergronden.
Discussie kan leiden tot samenwerking. Dat leidde ertoe dat ik niet meer alleen in een atelier werk. Want waarom moet ik zelf altijd alles bedenken. Ik werk liever met anderen.‘’ Daarmee schaart deze moderne schilder zich tussen zijn vakbroeders uit de 16^e en 17^e eeuw.  Ook zij maakten hun werk niet alleen.      

Gijs Frieling over het materiaal

Na het schilderen kwam bij Frieling de beeldhouwkunst. ‘’Qua techniek is dat compleet anders dan schilderen. Zo is het materiaal daarvoor harder’’, vertelde hij aan de Vrienden van de KoepelKathedraal.  
Het Brandend Braambos kreeg veelkleurige schittering door het gebruik van verglaasde mozaïeksteentjes. Deze moesten nog worden bijgeknipt tot een grootte van 0,5 x 1,0 cm. Het werk kwam tot stand met meer dan negentig kleuren.

Gijs Frieling en het uitwerken

Sommige kunstenaars laten hun ontwerp uitwerken door een bedrijf.  ‘’Ik zag bedrijven in Amerika waar ze grote mozaieken maakten. Dat zag er perfect uit. Mij interesseerde dat niets. Ik wild dit zelf  graag doen. Het is zo iets eigens Over het lukken daarvan ben ik nog steeds verbaasd en dankbaar.
Beeldhouwkunst is een grofte techniek. Met een penseel kan je iets heel soepel neerzetten. Dit gaat met mozaïek lastig. Het is vooral lomp materiaal. Toch kan je hier ook iets vloeiend met schakeringen maken. Zoals ze dat vroeger ook deden. Hoe vloeiender en zachter des te beter. Ik wilde ontdekken hoe of dat werkte.” 

Het Brandende Braambos (2016)

Na zijn lezing nam Gijs Frieling de aanwezigen mee voor een rondleiding door de KoepelKathedraal. Deze verrijkte hij met drie kunstwerken. Zijn eerste opdracht daartoe verkreeg hij in 2016. Het betrof het mozaïek van Mozes boven de sacramentskapel.
‘’Ik wilde iets maken dat vloeiend verliep met de bogen van de BAVO. Zo kwam ik op het idee van heuvels. Daarna zocht ik  naar een figuur voor Mozes. Daartoe deed ik inspiratie op in Etruskische graven. Hun mooie fysieke lichamen wilde ik voortzettten in het kunstwerk. Zo kreeg het iets  lichtvoetigs. Dit ontwerp werd goed ontvangen.’’

Mozes op skeelers

Gijs Frieling wees op de vele verhalen over het bestaan van
Mozes . ‘’Hij was pas twintig jaar toen hij vluchtte. Mijn zoon Daan stond
model voor Mozes. Evenals Daan kreeg ook Mozes een knot en gaf ik hem gymschoenen.”
Mozes leidt zijn kudde naar het brandend braambos.
Daar vlammen de letters ‘’Ik zal er zijn.’’  De kudde bestaat
niet uit schapen maar uit geiten. Deze zijn minder volgzaam en eigenwijzer. Ze
staan symbool voor gelovigen van nu. Ook zij zoeken hun eigen weg naar God.

De Goede Herder  (2024)

Gijs Frieling nam ons ook mee naar ‘’De Goede Herder’’ boven de ingang van de KoepelKathedraal.  Christus draagt een jong schaap op zijn schouders. Boven de twee zijdeuren zie je twee landschappen.
In het linker ontpopt een rups zich tot een vlinder. Dit staat wellicht voor de evolutie van de mens. In het rechter vliegen sprinkhanen weg na een veld te hebben leeggegeten. Daarmee verwijst Gijs Friellng subtiel naar ‘Het Laatste Oordeel’.”  Zo verbeeldt hij flora en fauna als  metaforen voor Bijbelverhalen.    

Het Paradijs

‘’Het mooie van dit thema is dat het paradijselijk aandoet. Alsof je bij het binnengaan van de kathedraal het paradijs instapt ’’ zegt Iesje Vermeulen. Zij en haar echtgenoot deden in 2014 het edelmoedig aanbod voor de realisatie van een kunstwerk voor de BAVO. Dat werd het ‘’brandend braambos’’ van Gijs Frieling. 
Het echtpaar Frieling toonde daarmee dankbaarheid voor de tot in de finesses verzorgde H.Mis begeleid door orgel en koorzang. De hemel raakt even de aarde in door Jospeh Cuypers ontworpen architectuur en verrijkt met kunst.
De  Vriendenkring van de KoepelKatehdraal gaf in 2019 de volgende opdracht aan Gijs Frieling. Dat werd  de sokkel ‘’Levend Water’’ voor de doopschaal. Deze werd geschonken door Marc Mulders. De woorden bij de drie kunstwerken stemmen tot nadenken en dialoog over het geloof.

Dialoog

Zo staat er bij Mozes  Ík zal er zijn’’ Bij de sokkel in de doopkapel lees ik aan de voorkant: ‘’Jij bent er.‘’ En het beeld van het verloren schaap op de schouders van de Goede Herder wijst op onzekerheid. We zijn er nog niet. We kunnen zo maar van het goede pad afwijken.
Dan is het de kunst om ook onszelf terug te vinden. Zelf zie ik daarin het gebed tot God als een ultieme vorm van samenwerking en dialoog. Vanuit die visie lees ik in de publicatie  ‘’Gijs Frieling in de Koepelkathedraal’’ het door Stephan van Rijt geschreven voorwoord. Als voorzitter van de Vriendenkring  KoepelKathedraal stelt hij: ‘’In dialoog worden dingen duidelijk.’’  

Links n.a.v. dit artikel over Gijs Frieling

• De avond van 23 mei voor de Vriendenkring van de Koepelkathedraal over kunstenaar Gijs Frieling stond onder leiding van Coks Donders. Zij ishistoricus, amerikanist, journalist en voice-over in de media.
• Het boekje ‘’Gijs Frieling in de Koepelkathedraal’’ is te koop voor 5 euro.
• Op 16 mei 2023 schonk de Vriendenkring van de KoepelKathedraal aandacht aan het werk van Marc Mulders.

Wist je dat?

Wist je dat diaken Philip Weijers een rijk geïllustreerd boek schreef over de architectuur van de KoepelKathedraal. Het boek ‘’Symboliek in de KoepelKathedraal Sint Bavo’’ kost 15,= euro. De opbrengsten zijn bestemd voor het onderhoud van de kathedraal. p=news&id=5766&t=Jubileumboek+Symboliek+in+de+St+Bavo+Kathedraal

Zie voor meer informatie de website van de Vriendenkring van de Koepelkathedraal.